In april 2021 heeft Glenn Mullin weer lesgegeven voor onze sangha. Via Zoom hebben we twee weekenden kunnen genieten van deze bijzondere leraar. Toen iemand via de chat opmerkte dat hij Glenn hilarisch vond, gaf hij grif toe dat ze hem in Amerika weleens de Sit-Down Comedian noemen, in plaats van Stand-Up Comedian.
Maar het was niet alleen lachen, het waren diepgaande dharmalessen. Als vertaler kan Glenn extra nauwkeurig de betekenis van termen uitleggen. Bovendien heeft hij zoveel ervaring en zo’n uitgebreid cv, waaronder meer dan 30 uitgegeven boeken, dat hij moeiteloos past in het rijtje van gerenommeerde westerse leraren zoals Robert Thurman, Jeffrey Hopkins en Alex Berzin.
Glenn geeft zijn uitleg en vertaling niet op zo’n academische manier, maar juist heel toegankelijk. Tenminste, als je openstaat voor voorbeelden die met seks, whisky of knokpartijen te maken hebben. Dharma is geen droge kost, maar juist heel aards en Glenn is geen monnik en wij ook niet.
Een goed voorbeeld van zijn vertaalkunst is bijvoorbeeld de term die we kennen als ‘verzaking’ of in het Engels ‘renunciation’. Daarbij kun je het gevoel krijgen dat je als een monnik of non zou moeten leven, omdat je jezelf van alles moet ontzeggen. Maar Glenn zegt dat er geen ontkenning of ‘negatief’ in het Tibetaanse woord zit. Het betekent volgens hem veeleer een stabiele manier van zijn en doen. Of een gematigd omgaan met je prikkels, ‘a spiritual cool’.
Dus niet meteen ‘kloeng’ met je ogen vastgeplakt als je iets aantrekkelijks ziet, of meteen ‘Aaargh’ als je iets onaantrekkelijks ziet. Deze woorden zet Glenn extra kracht bij door zijn ogen bijna door je beeldscherm naar binnen te duwen, als hij ‘kloeng’ zegt. Het is toch live, ondanks dat je thuis achter je laptop zit. Het is ook leuk als zijn voorbeelden wat doorschieten. Zoals dat er overal wel gevaar is, bijvoorbeeld dat je na een avond doorzakken langs de Amsterdamse grachten loopt, erin valt en de woonbooteigenaar net zijn alligator heeft vergeten te voeren.
Maar Glenn geeft daadwerkelijk veel nuttige tips, veel achtergrondinformatie en nieuwe inzichten. Bovendien zijn de grote Tibetaanse leraren zoals Gelek Rimpoche en de Dalai Lama vaak enorm grappig. Wellicht het meest kenmerkende verschil tussen het Tibetaans boeddhisme, met name Vajrayana, en andere boeddhistische stromingen is wel de ‘bliss’, of gelukzaligheid. Of het ‘in de gloria'-gevoel van de katholieken: halleluja! Maar volgens Glenn is het enige verschil tussen protestanten en katholieken dat protestanten een condoom mogen gebruiken. Dit heeft hij vast en zeker uit Monty Pythons The meaning of life!
We willen geluk voor iedereen, zonder uitzondering. Het is zo belangrijk om positief te denken, benadrukt Glenn. Dus als we compassie beoefenen, betrekken we daar niet alleen degenen bij voor wie we warmlopen, maar ook onbekenden en zelfs degenen voor wie we afkeer voelen. Ook al denken we aan de meest afschuwelijke persoon, dan nog heeft die op een of andere manier een bijdrage geleverd, al is het onbewust. Voor Glenn is Hitler een treffend voorbeeld. Door de oorlog moest zijn Canadese vader als militair naar Europa en daar ontmoette hij zijn latere vrouw. Glenn trekt vervolgens een gezicht met gespeelde aanbidding en moeilijk te onderdrukken plezier: 'En voilà, toen kwam ik! Dus als ik aan Hitler denk, denk ik: dankjewel oompje Adolf.'
Zoals Gelek Rimpoche en andere leraren ons vaak (hebben) laten zien, gaan lichtvoetigheid en diepzinnigheid goed samen. Het waren twee vermakelijke, maar vooral inspirerende weekenden. Glenn belichaamt werkelijk ons pad van vreugde.
Door Jeroen Hijzelaar