Eline Weiman was altijd geïnteresseerd in godsdiensten, maar voelde pas een echte klik bij het lezen van het boekje van de Dalai Lama over compassie. Ze ging naar India, ontmoette de Dalai Lama in het echt én haar Tibetaanse man. Die leerde ze kennen in het restaurant bij de tempel van de Dalai Lama. Eline Rinchen Dorjee-Weiman nam deze naam aan toen ze in India met hem trouwde. Samen hebben ze de Tibetaanse winkel in de Lange Hezelstraat in Nijmegen. Eline heeft veel gehad aan de lesgroepen van Jewel Heart. Nu is ze lid van het Dharma Coördinatie Team (DCT): “Ik wil graag wat terugdoen.”
Een warm nest en een streng christelijke school
Eline werd in 1971 geboren in het dorp Kesteren en groeide daar op met haar ouders en broer en zus. Haar vader beheerde het Dorpshuis en haar moeder had een kantoorbaan. Later beheerden haar ouders samen een sportkantine. Het was een sportief gezin en een veilig thuis, waar de kinderen een warme opvoeding kregen, met veel vrijheid en met het vroeg dragen van eigen verantwoordelijkheden. Eline bezocht een streng christelijke school, waar ze zich ging afvragen waarom mensen godsdienst zo belangrijk vonden. Ze droomde ervan zendeling te worden in Afrika. Ze ging vrijwillig naar catechisatie: “Ik was geïnteresseerd, maar voelde altijd een afstand.”
Steeds van opleiding veranderen
Na een jaar mavo ging ze naar de havo en een jaar later naar het vwo. Alweer een jaar daarna, na de dood van de twee oma’s, wat veel impact had op Eline, terug naar de havo. Eline vond al die wisselingen leuk: “Ik begon aan een hbo-opleiding die niet bij me paste, maar me wel toegang opleverde tot de universiteit en de opleiding Orthopedagogiek in Nijmegen. Daar was ik als een vis in het water. Na een jaar had ik het gevoel dat ik weer moest veranderen, van Nijmegen naar een andere stad moest gaan ofzo, maar toen heb ik mezelf toegesproken: Dat steeds veranderen hoeft niet. De uitdaging is nu op dezelfde plek te blijven.”
In haar studententijd was ze nog steeds geïnteresseerd in religie en zat ze in een groep bij de Studentenkerk met mensen met verschillende religieuze achtergronden. Bij Unitas deed ze een cursus Wereldgodsdiensten. Ze kwam er alle godsdiensten tegen, maar niet het boeddhisme.
The Power of Compassion
Na haar studie wilde ze op reis. Ze bestudeerde Afrika, maar dat continent trok toch niet zo. Een vriendin wilde met haar naar India. Ze konden er vrijwilligerswerk doen in een nonnenklooster. Voor ze gingen, verdiepte ze zich daarom in het boeddhisme en las het boek The Power of Compassion van de Dalai Lama: “Dat boeide en klikte meteen helemaal. Vooral dat hij zei dat het prima was om uit interesse naar hem te luisteren, dat boeddhist worden echt niet nodig was. Dat het zelfs beter was als je bij je eigen religie bleef, om verwarring te voorkomen. Dat was zo anders dan ik gewend was van de zieltjeswinnerij van andere religies.”
In Ladakh in India deed ze aan meditatie, maar dat stil zitten op een kussen vond ze te moeilijk. Een droom maakte dat ze naar Dharamsala wilde. Daar ontmoette ze niet alleen de Dalai Lama maar ook haar man Tsultem Rinchen. Ze viel voor hem omdat hij op een bergweg een slak die bijna vertrapt werd, veilig aan de kant van de weg zette. ”Zo’n warm gebaar. Een totaal andere benadering van kleine dieren dan ik kende. In de boerenfamilie van mijn vader was het een sport om zoveel mogelijk vliegen in één klap dood te slaan.”
Op zoek naar een baan
Eline ging terug naar Nederland en wilde hem uitnodigen om in Nederland haar cultuur en familie te leren kennen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gaf echter geen toestemming, ook niet voor een toeristenvisum. Je moet een baan hebben waarmee je iemand kunt onderhouden als je een vreemdeling naar Nederland wilt halen. Daarop woonde Eline weer een half jaar in India. Ze trouwden er en Eline werd zwanger. Haar man dacht dat ze veel meer bestaanszekerheid zouden hebben in Nederland. Eline ging terug naar Nederland om werk te zoeken. Ze kreeg een fulltimebaan in de ICT. Jammer genoeg was er geen werk in de orthopedagogiek, waar haar hart lag. Eline:
“Ik probeerde jaren terug te komen in de orthopedagogiek. Boeddhisme hielp me deze droom en de pijn van het krampachtig verlangen los te laten. Niets is permanent, alles is in beweging.”
Werk aan de winkel
Uiteindelijk mocht haar man eind december 1997 naar Nederland komen, op tijd voor de geboorte van zoon Tenzin Tsering in maart ‘98. Nog geen week in Nederland vroeg Tsultem al: “Zullen we een restaurant beginnen of een winkel?” Het werd een winkel. “Met de winkel staat mijn man zowel midden in onze samenleving als in zijn eigen cultuur. Bij zijn bezoeken aan zijn familie en vrienden en leraren koopt hij spullen in voor de winkel.”
Eerst zorgde Tsultem een paar jaar voor Tenzin Tsering en dochter Tenzin Nyima, roepnaam Nyima, die na een jaar volgde. Vanaf 2002 stond hij op de markt met Tibetaanse spullen en in 2003, toen tweede dochter Tenzin Kunsel werd geboren, betrok hij een klein pand in de Stikke Hezelstraat in Nijmegen. In 2010 verhuisde de winkel naar de huidige, veel grotere locatie. Het werd te groot voor hem alleen, dus zegde Eline haar baan op en deden ze de winkel samen.
De kinderen en de Dalai Lama
De kinderen heten allemaal met hun eerste naam Tenzin naar de Dalai Lama. Het is de gewoonte dat de eerste naam van een kind verwijst naar de lama die de namen geeft. De Dalai Lama, Tenzin Gyatso, gaf de namen aan hun kinderen. Vroeger was er een grotere afstand tussen de Dalai Lama en de gewone Tibetanen, nu wonen de Tibetanen in ballingschap met een paar duizend bij elkaar. Eline: “Het is een grote, gezellige gemeenschap, waar ook de Dalai Lama, de Karmapa en andere grote leraren wonen.”
Een grote Tibetaanse leraar in Nijmegen
Na Elines eerste bezoek aan India ging ze in Nederland op zoek naar het Tibetaans boeddhisme en kwam er tot haar verbazing achter dat Jewel Heart in Nijmegen zat en dat er geregeld een grote leraar kwam. Ze volgde een cursus bij Marianne de Kok en dat was precies wat ze nodig had. Als ze in Nederland was, volgde ze de lamrimlessen bij Carel Weevers en Len Kosse en genoot van de lessen van Gelek Rimpoche. Naar Rimpoche toe voelde ze wel een tijd afstand omdat hij zo amicaal en knuffelig met mensen omging, heel anders dan Eline gewend was in India. Maar ze opende zich steeds meer voor Rimpoche en vond het erg bijzonder dat zo’n Tibetaanse leraar in Nijmegen rondliep. Vajrayana is ze vanaf 2015 gaan beoefenen.
Ik wil wat terugdoen
Eline: “Ik vond de wekelijkse groepen, de lessen die we bespraken geweldig, slurpte de informatie op. Ik had er veel aan in mijn dagelijkse leven. Op een gegeven moment dacht ik: ik heb zoveel aan Jewel Heart, ik zou wat terug willen doen. Rimpoche zei ooit dat je hulp gevraagd moet worden. Ik besloot ja te zeggen als ik ooit voor iets gevraagd zou worden. Toen Paula Boon me vroeg mee te helpen met de vrijdagse meditatiegroep zei ik dus ja, ook al was meditatie mijn zere been. Ik ben het gaan doen en werd heel goed begeleid door Paula.
Ik had ideeën om jongeren meer te betrekken door naast de open meditatieavonden ook open dharma-avonden te houden. Misschien speelde dat mee bij mijn voordracht voor het bestuur en het DCT. Het bestuur is niets voor mij, maar zodoende zit ik nu in het DCT samen met Ron Twisk, Caroline Vossen en Naomi Schieman. Marion Wierda had het te druk en moest stoppen. We hebben ieder een andere achtergrond en eigen insteek waardoor alle smaken van Sutrayana, Vajrayana, studiegroepen en meditatiegroepen vertegenwoordigd zijn.
We sprongen op een rijdende trein. Er was veel gaande waar we beslissingen over moesten nemen. En natuurlijk moest het programma doorgang vinden en de lerarenbezoeken georganiseerd worden. We kozen voor een grondige, zorgvuldige aanpak en het formuleren van uitgangspunten. We zijn nu pas het curriculum aan het bekijken. We begonnen met één keer per maand vergaderen, maar zitten nu op één keer per week. En behalve dat ik in het DCT zit, begeleid ik ook met veel plezier studiegroepen voor Jewel Heart.”
Interview door Mariët Mensink