Boeddhabeelden vullen: hoe en waarom, en persoonlijke ervaringen (foto’s)

Tibetaans boeddhistische Boeddhabeelden zijn meestal hol van binnen (in ieder geval de lotus), zodat ze gevuld kunnen worden. Totdat een beeld (zo mogelijk) gevuld is en gezegend door een gekwalificeerde leraar, is het “Just a piece of metal”, zoals Gelek Rimpoche het eens uitdrukte.

Maar zodra het beeld na het vullen gezegend is via het bijbehorende ritueel, kan het beeld ons zegeningen geven (van een verlicht lichaam, verlichte spraak en geest), ook als we er enkel maar naar kijken. Het transformeert de geest van de beoefenaar met de positieve energie van een verlichte geest.

Voorbereidingen

Tijdens het laatste bezoek van Chungtsang Rinpoche, in het najaar van 2022, werden alle voorbereidingen getroffen voor het vullen van nog lege Boeddhabeelden. Jewel Heartleden konden hun beelden naar het centrum brengen, en ook het grote Chittamani Tara-beeld van Jewel Heart ging gevuld worden.

Eerst heeft Chungtsang Rinpoche alle beelden en alle materialen (mantrarollen, edelstenen, geneeskrachtige kruiden) en gereedschappen (hamer, beitel, lijm, gekleurde stiften etc.) die gebruikt worden voor het vullen, gezegend. Hiervoor had hij vele grote gele papiervellen met daarop mantra’s meegebracht vanuit India. Daarna hebben Rinpoche en de monniken geholpen met het ordenen hiervan en tekst en uitleg gegeven over het gebruik van de mantra’s.

Mantra's ordenen met Chungtsang Rinpoche

Rinpoche vult een Boeddhabeeld

Na het vertrek van Rinpoche startte een enthousiaste groep vrijwilligers met het vullen van de beelden. Het appartement van Rimpoche werd omgetoverd tot een soort werkplaats en iedere dinsdagmiddag en woensdagochtend is hier aan de beelden gewerkt.

Beelden en mantra’s gereedmaken

Het beeld wordt eerst aan de onderkant opengemaakt, meestal onder de lotus. Het metalen plaatje dat het beeld afsluit, wordt voorzichtig verwijderd en vervolgens wordt het beeld van binnen schoongemaakt. Dat wil zeggen dat er resten metaal en vuil worden verwijderd, zodat er zoveel mogelijk mantra’s etc. in kunnen. Het beeld zelf wordt met tape, watten en doek beschermd tegen beschadiging tijdens het hele proces.

De mantra’s worden zorgvuldig op maat gesneden en heel strak om een wierookstaafje gerold. De rolletjes worden met rood gemerkt, zodat helder is wat de bovenkant is. Vervolgens worden ze bewaard in een genummerde doos (iedere mantra heeft een eigen nummer), om te voorkomen dat ze door elkaar raken.

Stapels mantra's geordend

Mantra's snijden

Mantrarolletjes maken

Het vullen van de beelden

Een Boeddhabeeld wordt op een precies voorgeschreven manier met mantra’s, edelstenen en kruiden gevuld. Boven in het hoofd, op de plek van het brein, wordt een parel geplaatst en daarna worden de specifieke mantra’s in het hoofd, de keel, het hart, de torso etc. geplaatst. Het beeld moet helemaal gevuld worden, van top tot teen, er mag geen plekje leeg blijven. Bij grotere beelden worden meer kruiden en wierook gebruikt om het op te vullen.

Boeddhabeeld opvullen

Mantra's in Boeddhabeeld

Het hele proces neemt veel tijd in beslag en vergt precisie, enthousiasme, geduld en een goede motivatie. Maar het meewerken hieraan schept een onderlinge band, vooral een sterkere connectie met het eigen Boeddhabeeld en boeddhistische beelden in het algemeen, zo blijkt wel uit de persoonlijke ervaringen verderop in dit artikel.

Zegenen

Uiteindelijk zal de leraar de beelden nogmaals zegenen middels een ritueel, gebruikmakend van vajra en bel (compassie en wijsheid gecombineerd). De leraar nodigt de wijsheidswezens uit om in te dalen in het beeld, het tot leven te brengen en er voor altijd te verblijven. Het beeld raakt hierdoor doordrenkt van boeddhanatuur en wordt daarmee een heilig object, waar grote kracht en genezende energie van uitstraalt.

Het beeld is dan een levend beeld geworden en we zullen het als zodanig met respect benaderen en behandelen. Zo vertelde Dagyab Rinpoche in een van zijn lessen dat hij, voordat hij met zijn beoefening of meditatie begint, altijd eerst één voor één contact maakt met de beelden op zijn altaar en ze ziet als verlichte wezens. Een mooi voorbeeld van hoe de connectie tussen de eigen, in potentie verlichte geest en de verlichte geest van de boeddha’s wordt versterkt.

Persoonlijke ervaringen

Hoe hebben Jewel Heartleden het vullen van Boeddhabeelden ervaren?

“Vanaf  onze najaarsretraite, met Rinpoche en de monniken, de zegeningen, de initiatie, de voorbereidingen samen met de monniken, de zegeningen van de ingrediënten, en de samenwerking met Ron en anderen om de beelden gevuld te krijgen (monnikenwerk), ervaar ik het als heel bijzonder, en heilzaam: het werk, het overleggen, de gesprekken die ontstaan, het samen lunchen. Kortom, heel fijn allemaal, vooral ook het werken in de ruimte van onze leraar. De energie die daarvan uitgaat is, zoals ik het ervaar, heel waardevol en inspirerend.”

***

“Heel fijn en een eer om mijn bijdrage te kunnen leveren aan dit zuivere, mooie en soms lastige proces.
Mooi dit zo met dharmabroers en -zussen te verwezenlijken. Het respect en de zuiverheid waarmee wordt gewerkt en hetzelfde respect en de zuiverheid waarmee me dingen worden aangereikt, stemmen me dankbaar en vastberaden door te gaan. Het soms lastige stukje is dat ik regelmatig mijn eigen valkuilen tegenkom en dat is niet altijd fijn, maar de verbondenheid met Jewel Heart, het boeddhisme en de leraren maken dat ik gewoon doorga.”

***

“Ik vind het een hele eer om hieraan mee te helpen, omdat het toch heel bijzonder is: dat die mooie, gezegende mantra’s in de beelden kunnen worden gestopt, zodat je het gevoel hebt dat het beeld nog specialer is! Verder is het heel gezellig, en geeft het rollen van de mantra’s mij rust.”

***

“Meehelpen met het vullen van de Boeddhabeelden geeft me veel voldoening. Letterlijk, omdat we de beelden ‘vol doen’, maar ook figuurlijk is het ‘voldoenend’ om met een groepje in rust te werken. We werken voor elkaar en anderen. Zonder iemand 'om de hals te hoeven vallen' kan ik me met het vullen van de beelden op een diepzinnige manier verbinden met andere sanghaleden. En andersom is het ook fijn dat mijn eigen altaarbeeldjes verbonden zijn met anderen in de sangha. Zo spinnen we een web van verbondenheid, als het web van Indra, waarin ieder alle anderen weerspiegelt.”

***

“Wat een goed geschreven artikel dit, erg fijn om te verspreiden, want tijdens het hele proces en als ik er met anderen over sprak, bleek dat ik zelf ook veel vragen had.
Ik ben een beetje toevallig in het mantrarollen gerold, maar vond het meteen fijn om te doen. Het is zoals erin staat een goede manier om meer contact te maken met de kracht van en verbinding te krijgen met de beelden.
Het geeft voor mij ook een nieuwe inhoud aan de term ‘monnikenwerk’. Meestal zag ik dat toch als iets ‘negatiefs’ of saais. Het feit dat er niets snel af hoeft en dat je er ‘oneindig’ mee bezig kunt zijn, geeft me nu juist veel ontspanning. En omdat we het samen doen (wat bij monnikenwerk natuurlijk ook vaak het geval is), vergroot de ontspanning. Het is heerlijk om zo in het hier en nu samen zinvol bezig te zijn en het verdiept mijn relatie met het centrum.”

***

“In mijn geval is het: vele handen maken het 'werk' licht.
Het is ook een goede beoefening in geduld en concentratie (of andersom) :-}
Verder is de sfeer uitstekend tijdens dit monnikenwerk!”

Opgetekend door: Karin Wilbrink