Bericht uit de studiegroep: Bodhisattvacharyavatara

Wat gebeurt er zoal bij Jewel Heart? In Lotusblad zullen af en toe berichten uit de studiegroepen verschijnen. Als eerste vertelt Karin Landsbergen over de groep die zich al jaren samen over de Bodhisattvacharyavatara (The Bodhisattva's Way of Life) van Shantideva buigt.

Bodhisattvacharyavataragroep

Deze groep komt al jaren bij elkaar en bestaat uit de volgende bodhisattva’s in spe: Ron, Lia, Marian, Dirk, Mien, Fons, Eline, Maria, Sjoerd en mijzelf. We komen elke twee weken bij elkaar op de dinsdagavond van 19.30 tot 21.00 uur. We houden ons bezig met de door Shantideva opgestelde Bodhisattvacharyvatara, vertaald: het pad van de bodhisattva-krijger. Het inhoudelijke deel bestaat uit negen hoofdstukken en aanvullend is er een tiende hoofdstuk ‘Toewijding’. Inmiddels zijn wij aanbeland bij hoofdstuk 7: ‘Enthousiaste Volharding’.

Hoe ziet een avond eruit?

We bereiden van tevoren allemaal een stuk tekst voor uit het transcript van onze leraar Gelek Rimpoche. In die tekst geeft hij commentaar vanuit zijn eigen kennis en ervaring, dus geen commentaar op het commentaar op een eerder commentaar van iemand anders. Het is dus heel persoonlijk van onze leraar zelf. Uiteraard komen de onderwerpen uit de lamrim aan de orde, maar nu dus vanuit de invalshoek van Shantideva. Bovendien geeft Rimpoche een schat aan tips voor de dagelijkse praktijk.

Op de avonden zelf starten we met een rondje om te kijken hoe iedereen erbij zit. Gevolgd door een meditatie, vaak met de beoefening van Avalokiteshvara, maar het is aan degene die de mediatie voorbereidt om hier invulling aan te geven. Meestal is het Lia die ons daarna meeneemt door de tekst. Zij kan dat op een bijzonder goede wijze, doordat zij in staat is verbindingen te maken met vorige hoofdstukken en andere inzichten uit de dharma. Er is gelegenheid om vragen te stellen en om over het besprokene van gedachten te wisselen. Een waardevolle manier om met de dharma bezig te zijn.

Wat levert het op?

Zo hebben we het regelmatig over de vraag: hoe om te gaan met mensen die jou onheus of zelfs agressief bejegenen? In het hoofdstuk ‘Geduld’ staat uitgebreid beschreven wat een bodhisattva dan kan doen, zoals “gedraag je als een boomstam” of “verander in gedachten de op jou afgeschoten gifpijlen in bloemen”. Dit houdt niet in dat je je als ‘deurmat’ moet laten behandelen. Integendeel, je wilt namelijk ook niet dat die ander lijdt en je probeert dus ook die ander te laten stoppen met zijn of haar onheilzame acties. Maar je reacties dienen te zijn gericht vanuit compassie en het inzicht dat die ander ook onderhevig is aan negatieve emoties en andere verduisteringen.

“gedraag je als een boomstam”

In het hoofdstuk over bedachtzaamheid zijn we regelmatig geconfronteerd met het feit hoe lastig het is om continu waakzaam te zijn op uitingen van “body, speech and mind”.  Belangrijk is om elke ochtend te starten met een zuivere motivatie, en die groot te maken, namelijk om tot welzijn van alle levende wezens de verlichting te willen bereiken. Vanuit die motivatie probeer je de hele dag alert te zijn, en ervoor te zorgen dat je anderen in ieder geval niet schaadt, en als het even kan, dat je heilzame daden verricht.
Wat voor mij in ieder geval helpt, is om door de dag heen een bewuste pauze te nemen. Want als ik maar doorren, en mezelf dus voorbij ren, is het met die bedachtzaamheid naar anderen niet best gesteld. Voor mij persoonlijk is het woord ‘vertragen’ als mantra erg helpend. Juist als ik gestrest aan het rennen ben, moet ik de tegenwoordigheid van geest hebben om bewust tijdelijk te stoppen, bewust te ademen en vanuit die ruimte die dan ontstaan is, opnieuw op te starten.

Ik heb deze vraag (Wat levert het op?) ook voorgelegd aan de groep en eigenlijk waren de reacties unaniem:
“Het aan de hand van vragen van met name andere groepsleden erover nadenken en het uitwisselen van persoonlijke ervaringen en die te relateren aan de tekst, maakt dat het echt veel beter tot je doordringt wat er nu eigenlijk gezegd wordt.”
“Ik ervaar regelmatig dat de avond op een andere manier tot inzichten brengt dan toen ik de tekst van tevoren in mijn eentje op mijn bank had gelezen. Het maakt het leren toepassen van de lessen in het dagelijks leven een stuk eenvoudiger.”

Door: Karin Landsbergen